niedziela, 13 września 2015

Kto ma prawo nadawać lub zmieniać imiona?


Nadawanie imion w sposób naturalny należało do właściciela lub opiekuna. W pierwszej kolejności imiona nadawały matki swoim dzieciom. W Pismach Świętych często czytamy o matce, że dała imię dziecku. Było tak, od samego początku, jeszcze zanim powstał Izrael i zwyczaj ten rozszedł się na wszystkie ludy.

"Adam raz jeszcze zbliżył się do swej żony i ta urodziła mu syna, któremu dała imię Set, gdyż - jak mówiła - dał mi Bóg innego potomka w zamian za Abla, którego zabił Kain." Rodzaju 4:25 

Widzimy, że imię miało określone znaczenie i nadawała je matka. Był to zwyczaj powszechny wynikał z prawa naturalnego. Podobnie działo się w przypadku adopcji.

"Gdy chłopiec podrósł, zaprowadziła go do córki faraona, i był dla niej jak syn. Dała mu imię Mojżesz, mówiąc: Bo wydobyłam go z wody." Wyjścia 2:10 

W sposób naturalny matki nadawały imiona dzieciom gdyż w pierwszej kolejności do nich dziecko należało. Jednak ona sama podlegała mężowi, dlatego on mógł zmienić to imię. Taki przypadek znajdujemy księdze Rodzaju.

"A gdy uchodziła z niej dusza, bo umierała, nazwała go: Ben-Oni, lecz ojciec nazwał go Beniamin." Rodzaju 35:18

Ojciec mógł to zrobić, ponieważ miał władzę zarówno nad dzieckiem jak też nad jego matką. W tym przypadku zrobił to prawdopodobnie by imię chłopca nie kojarzyło się ze śmiercią matki. Benoni znaczyło „syn boleści” a Beniamin znaczyło coś bardziej pozytywnego, „syn prawicy”. Było to imię życzeniowe, czyli wyrażało życzenie by dziecko miało pozytywnego ducha (usposobienie). 

Pisma podają nam przykłady, z których wynika, że ojcowie też nadawali imiona.

„Gdy Lamek miał sto osiemdziesiąt dwa lata, urodził mu się syn. A dając mu imię Noe, powiedział: ‘Ten niechaj nam będzie pociechą w naszej pracy i trudzie rąk naszych na ziemi, którą Pan przeklął’.” Rodzaju 5:28,29

Fakt, że mężowie nadawali imiona pokazuje, że czasem korzystali ze swojej władzy. Tą zależność widzimy także podczas narodzin dzieci z niewolnic. 

„Dała mu więc swą niewolnicę Bilhę za żonę, i Jakub zbliżył się do niej. A gdy Bilha poczęła i urodziła Jakubowi syna, Rachela rzekła: ‘Bóg jako sędzia otoczył mnie opieką; wysłuchawszy mnie dał mi syna’. Dlatego nazwała go Dan. Niewolnica Racheli, Bilha, znowu poczęła i urodziła Jakubowi drugiego syna. Wtedy Rachela rzekła: ‘Nadludzką walkę wiodłam z siostrą moją i zwyciężyłam!’ Przeto dała mu imię Neftali. Ale i Lea widząc, że przestała rodzić, wzięła swą niewolnicę Zilpę i dała ją Jakubowi za żonę. Zilpa, niewolnica Lei, urodziła Jakubowi syna. Wtedy Lea zawołała: ‘Szczęśliwie!’ i dała mu imię Gad. A gdy Zilpa, niewolnica Lei, urodziła Jakubowi drugiego syna, Lea powiedziała: ‘Na moje szczęście! Bo kobiety będą mnie zwały szczęśliwą’. Dała więc mu imię Aser.” Rodzaju 30:4-13

Niewolnica jako matka miała prawo dać swemu dziecku imię ale ponieważ była niewolnicą więc jej właściciel miał prawo nadać swoje imię. Z prawa tego skorzystała zarówno Rachela jak i Lea. Zmieniając imię synów urodzonych przez niewolnice przyjmowały te dzieci jako swoje wlane. Podobnie jak wcześniej zrobiła córka faraona z Mojżeszem. Natomiast fakt, że Jakub zmienił imię Benjamina pokazuje że on miał władzę jeszcze wyższą niż matka. 

Rachela urodziła Józefa, którego bracia sprzedali w niewolę. Józef zdobył zaufanie faraona i ten dał mu potężną władzę w Egipcie, ale podkreślił jednocześnie swoją władzę nad Józefem. W jaki sposób to zrobił?

„Rzekł do niego: ‘Ja jestem faraonem, ale bez twej zgody nikt nie ośmieli się czegokolwiek przedsięwziąć w całym kraju egipskim’, i nadał Józefowi imię Safnat Paneach. Dał mu też za żonę Asenat, córkę kapłana z On, imieniem Poti Fera. I tak stał się Józef rządcą Egiptu.” Rodzaju 41:44,45

Przez nadanie Józefowi nowego imienia faraon podkreślił swoją nad nim władzę. Była to praktyka powszechna. Władca często wynosząc kogoś do władzy nadawał mu swoje imię. Obdarowany przyjmując to imię uznawał władzę tego, który dał mu nową nazwę. 

„Faraon Neko ustanowił królem Eliakima, syna Jozjasza, w miejsce Jozjasza, jego ojca, i zmienił mu imię na Jojakim. Joachaza zaś pojmał i zaprowadził do Egiptu, gdzie umarł.” 2 Królewska 23:34 (2 Kronik 36:4)

Jak widzimy faraonowie uznawali zwyczaj zmieniania imion swoim poddanym. Podobnie było z Babilończykami.

„W jego zaś miejsce król babiloński ustanowił królem jego stryja, Mattaniasza, zmieniając jego imię na Sedecjasz.” 2 Królewska 24:17

Bóg także zmieniał imiona swoich sług. Lepiej rozumiemy, dlaczego to robił, gdy wiemy, kto miał prawo zmieniać imiona i po co to robił. Kiedy Bóg zawierał przymierze z Abramem to zmienił mu imię. Wiemy już, że miał do tego prawo i wiemy, że oznaczało to zależność Abrahama od Boga. 

„Nie będziesz więc odtąd nazywał się Abram, lecz imię twoje będzie Abraham, bo uczynię ciebie ojcem mnóstwa narodów.” Rodzaju 17:5 

Większość osób myśli, że chodziło tylko o lepiej brzmiące imię tymczasem zmiana imienia miała dużo głębszy sens. Podobnie też zrobił Bóg z imieniem żony Abrahama.

„I mówił Bóg do Abrahama: ‘Żony twej nie będziesz nazywał imieniem Saraj, lecz imię jej będzie Sara’.” Rodzaju 17:15

Przymierze zawarte w tym dniu dotyczyło potomstwa Abrahama z żony Sary i z ich wspólnego syna. Dlatego ten syn także dostał imię od Boga i w tym przypadku widzimy że nie koniecznie było to imię dobrze brzmiące. Syn Abrahama i Sary miał nazywać się Śmiech. Obaczmy jak do tego doszło.

„’Błogosławiąc jej, dam ci i z niej syna, i będę jej nadal błogosławił, tak że stanie się ona matką ludów i królowie będą jej potomkami’. Abraham, upadłszy na twarz, roześmiał się; pomyślał sobie bowiem: ‘Czyż człowiekowi stuletniemu może się urodzić syn? Albo czy dziewięćdziesięcioletnia Sara może zostać matką?’ Rzekł zatem do Boga: ‘Oby przynajmniej Izmael żył pod Twoją opieką!’ A Bóg mu na to: ‘Ależ nie! Żona twoja, Sara, urodzi ci syna, któremu dasz imię Izaak (Śmiech). Z nim też zawrę przymierze, przymierze wieczne z jego potomstwem, które po nim przyjdzie.” Rodzaju 17:16-19

Bóg nie tylko zmienia imię tymi, z którymi zawiera przymierze, ale także nadaje imię temu, z którym w przyszłości zawrze przymierze. Dzięki temu nie będzie mu musiał zmieniać imienia w przyszłości. 

„Moje zaś przymierze zawrę z Izaakiem, którego urodzi ci Sara za rok o tej porze.” Rodzaju 17:21

Każdy, z kim Bóg zawierał osobiste przymierze miał zmienione imię. W tym powyższym przypadku widzimy, że nowe imię Bóg dał Abrahamowi, Sarze i Izaakowi. Powstaje, więc pytanie czy tylko im? Między narodem wybranym a Izaakiem był Jeszcze Jakub. 

„ A wreszcie rzekł: ‘Puść mnie, bo już wschodzi zorza!’ Jakub odpowiedział: ‘Nie puszczę cię, dopóki mi nie pobłogosławisz!’ Wtedy go zapytał: ‘Jakie masz imię?’ On zaś rzekł: ‘Jakub’. Powiedział: ‘Odtąd nie będziesz się zwał Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi, i zwyciężyłeś’.” Rodzaju 32:27-29

Bóg zgodził się na warunki Jakuba (tak jakby on wygrał), ale podkreślił jego zależność i poddaństwo zmieniając mu imię. Od tej pory potomkowie Izraela są Izraelitami. Także my słudzy pomazańcowi jesteśmy Izraelitami (Galatów 3:29), nie z krwi, lecz z obietnicy. Zostaliśmy wszczepieni w korzeń Abrahama (Rzymian 11:17-24), w miejsce odłamanych gałęzi, czyli niewiernych potomków Izraela (Jakuba).


Chrystus ma władzę.

Chrystus także zmieniał imiona swoim uczniom. Wiemy, że wielu z nich miało podwójne imiona, ale nie o wszystkich wiemy na pewno, czy to Mesjasz zmienił im imiona. Byłoby to logiczne, ale dowodu na piśmie na to nie posiadamy. Sprawozdanie Marka informuje nas:

„Ustanowił więc Dwunastu: Szymona, któremu nadał imię Piotr; dalej Jakuba, syna Zebedeusza, i Jana, brata Jakuba, którym nadał przydomek Boanerges, to znaczy synowie gromu; dalej Andrzeja, Filipa, Bartłomieja, Mateusza, Tomasza, Jakuba, syna Alfeusza, Tadeusza, Szymona Gorliwego i Judasza Iskariotę, który właśnie Go wydał.” Marka 3:16-19

„Z nastaniem dnia przywołał swoich uczniów i wybrał spośród nich dwunastu, których też nazwał apostołami.” Łukasza 6:13

Swoich 12 uczniów nazwał posłańcami (apostołami). Później w Antiochii ci, którzy uwierzyli zostali nazwani chrystusowymi (Dzieje 11:26), co w tłumaczeniu na polski znaczy pomazańcowi (stąd wywodzi się błędne słowo chrześcijanie), czyli należący do Pomazańca (Chrystusa). 

Wiemy też, że Paweł miał dwa imiona (Dzieje 13:9). Kto mu zmienił imię? Nie mamy takich informacji. Wiemy, że rozmawiał z Chrystusem, ale nie wiemy czy przy tej okazji dostał nowe imię. Najbardziej znanym i pewnym przykładem zmiany cudzego imienia był Szymon Piotr. Jest to udokumentowane w Nowym testamencie i miało to związek z wyjątkowym zadaniem, jakie dostał ten uczeń Chrystusa.

„A Jeszu wejrzawszy na niego rzekł: ‘Ty jesteś Szymon, syn Jana, ty będziesz nazywał się Kefas’ - to znaczy: Piotr.” Jana 1:42 

Kefas przyjmując nowe imię przyjmował jednocześnie zadanie, do jakiego wyznaczył go Pan, czyli gromadzenia powołanych w jedności z Chrystusem. I oczywiście akceptował Chrystusa, jako swego Pana. Znamy też przypadek, gdy apostołowie nazywali kogoś inaczej niż miał on na imię. Niekoniecznie musi to oznaczać zmianę jego imienia raczej nazywali go po swojemu prawdopodobnie wyrażając w ten sposób swoją sympatię. 

„Tak Józef, nazwany przez apostołów Barnabas, to znaczy ‘Syn Pocieszenia’, lewita rodem z Cypru, sprzedał ziemię, którą posiadał, a pieniądze przyniósł i złożył u stóp apostołów.” Dzieje 4:36,37


Imię z góry.

Kiedy jednak w grę wchodzi władza wyższa lub najwyższa to zmiana imienia jest nieakceptowana. Tak było z Janem Zanurzycielem. Hebrajskie imię Joann pochodziło z góry. Kiedy krewni i rodzina nalegali by nazwać dziecko inaczej matka się uparła przy imieniu przyniesionym przez zwiastuna (anioła).

„Ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecię, i chcieli mu dać imię ojca jego, Zachariasza. Jednakże matka jego odpowiedziała: ‘Nie, lecz ma otrzymać imię Joan’. Odrzekli jej: ‘Nie ma nikogo w twoim rodzie, kto by nosił to imię’. Pytali więc znakami jego ojca, jak by go chciał nazwać. On zażądał tabliczki i napisał: ‘Joan będzie mu na imię’. I wszyscy się dziwili.” Łukasza 1:59-63

Nacisk krewnych lub sąsiadów w takim przypadku zdaje się wskazywać na silną ich pozycję wobec rodziców, na których chcą wywrzeć nacisk. W tym przypadku się nie powiodło, mimo że odwołali się do władzy wyższej, czyli ojca to on podtrzymał decyzję żony. Z tego przykładu widzimy, że nadawanie imion w tym czasie było częścią upamiętnienia przodków, dlatego sąsiedzi chcą imię krewnego. Tymczasem Joan, mimo że imię pospolite w tamtych czasach to jednak nadane z góry i w oderwaniu od przodków wskazywało na to, że dziecko to ma służyć na chwałę Boga a nie ludzi. Kiedy Zachariasz uzna limie z nieba ludzi ogarnął strach:

„A natychmiast otworzyły się jego usta, język się rozwiązał i mówił wielbiąc Boga. I padł strach na wszystkich ich sąsiadów. W całej górskiej krainie Judei rozpowiadano o tym wszystkim, co się zdarzyło. A wszyscy, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i pytali: ‘Kimże będzie to dziecię?’ Bo istotnie ręka Pańska była z nim.” Łukasza 1:64-66

Kiedy nasz Pan i Zbawiciel miał się urodzić to anioł wcześniej poinformował Marię o tym wydarzeniu i podał jej imię, jakie ma dać dziecku, które się urodzi. Pan nasz dostał imię od swego niebiańskiego Ojca przez pośrednictwo zwiastuna Gabriela. 

"I oto poczniesz w łonie, i urodzisz syna, i nadasz mu imię Jeszu." Łukasza 1:31

Wprawdzie w polskich przekładach Biblii występuje imię Jezus, ale takiego imienia w Izraelu nie znano. Nic ono też nie znaczy w języku hebrajskim. Imię takie podają tłumacze na swoja odpowiedzialność. Tymczasem imię dane Synowi Bożemu znaczyło Zbawiciel. Dowodem biblijnym tego są słowa zwiastuna:

„Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jeszu (ZBAWICIEL), On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów.” Mateusza 1:21

Wstawienie w to miejsce innego imienia zakłóca sens całej wypowiedzi. Tak jak większość imion nadanych przez Boga także to zostało uzasadnione jego znaczeniem. Najważniejszą jednak informacją dla nas jest to, że imię to pochodzi od Boga i akceptując je Maria z Józefem poddawali się woli Bożej. Przyjmowali Boże warunki. Dlatego gdy Maria usłyszała, co ma zrobić odpowiedziała:

„‘Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!’ Wtedy odszedł od Niej zwiastun.” Łukasza 1:38

Podobnie Józef zareagował na polecenie wydane we śnie.

„Zbudziwszy się ze snu, Józef uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją małżonkę do siebie, lecz nie zbliżał się do niej, aż porodziła Syna, któremu nadał imię Jeszu.” Mateusza 1:24,25

„Gdy nadszedł dzień ósmy i należało obrzezać Dziecię, nadano Mu imię Jeszu, którym Je nazwał zwiastun, zanim się poczęło w łonie.” Łukasza 2: 21 

Wiedząc jak ważne jest, kto imię daje lub zmienia, musi budzić niepokój, pojawienie się wielu imion przypisywanych Chrystusowi. Francuzi mówią Żezus, Anglicy Dźizas, Rosjanie Isus, Hiszpanie Chesus, Polacy Jezus, a żadne z tych imion nie jest poprawne. Kto tymi imionami nazwał Chrystusa? Jakim prawem zmienił imię nadane przez Boga? W jakim celu to zrobił?
__________________
krzysztof pomazańcowy

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz